توبه از گناه اولین و مشکل ترین قدم در راه ارتباط با خداست که اغلب نادیده می ماند! در انجیل می خوانیم: مسیح "ظاهر شد تا بقربانیِ خود گناه را محو سازد" (عبرانیان ۹:۲۶). بنابراین برای پی بردن به مفهوم توبه باید به انجیلِ مسیح مراجعه کرد و در آن خواند که مسیح در آغاز خدمتش فرمود:" توبه کنید، زیرا پادشاهی آسمان نزدیک شده است" (متی ۴:۱۷). بنابراین: مفهوم توبه کردن اینست که از گناهِ عظیمِ اطاعت نکردن از کلام خدا، با احساس پشیمانی به سوی مسیح برگردیم و با ایمان به او و اطاعت از سخنان او در کتاب مقدس، داخل پادشاهیِ آسمان شویم، جائی که خدا در دلهای پاک شده به وسیله خونِ ریخته شدۀ عیسی مسیح بر صلیب، سلطنت می کند!
با وجود اینکه خدا قادر مطلق است، او می خواهد با کسانی که قلب فروتن و تسلیم شده دارند رابطه روحانی برقرار سازد. برای داشتن این رابطه، باید روحاً از نو آفریده شویم (یوحنا ۳:۱-۸). زیرا رابطۀ قبلی که با خدا داشتیم در اثر گناه قطع شد و باید بار دیگر برقرار شود و زندگی روحانی را از سر گیرد. این شروع تازه را، تولد تازه می نامند. اما سوال اینجاست که چگونه می توانیم روحاً دوباره متولد شویم؟
مسلماً با وجود گناه در ما هرگز نمی توانیم با خدا مربوط شویم، زیرا خدا قدوس و از گناه متنفر است. ما چاره ای نداریم جز اینکه از گناه خود پاک شویم. متاسفانه هیچ کس به هیچ وسیله ای نمی تواند خود را از گناه پاک سازد، و خداوند می فرماید: کسی که گناه کند تا ابد از او جدا خواهد ماند. (پیدایش ۲:۱۷) این همان جریمه گناه یا مرگ ثانوی است که تا ابد ادامه خواهد داشت. می دانیم خدا عادل مطلق است. او گناه را هر گز بی سزا نخواهد گذاشت. از طرف دیگر می دانیم که خدا محبت است (اول یوحنا ۴:۸) و "به خاطر محبت عظیم خود به ما" (افسسیان ۲:۴). عیسی مسیح را به این دنیا فرستاد تا با مرگ بر صلیب تاوانِ گناه آنهایی که به او ایمان آوردند بپردازد. بلی "خدا او (مسیح) را چون کفّارۀ گناهان عرضه داشت ... او این را برای نشان دادن عدالت خود انجام داد" (رومیان ۳:۲۵). بنابراین: تنها راه داخل شدن به پادشاهی آسمانی، ایمان آوردن به مرگ نجات بخش مسیح بر صلیب، قیام بدنی او از مردگان، صعود به آسمان و بازگشت او می باشد.
هر کسی که به این خبر خوش ایمان بیاورد، قلباً توبه نماید و از خدا بخواهد تا طبیعتی تازه به او عطا فرماید، وارد قلمرو پادشاهی خدا می شود! چگونه؟ در تولد تازه روح القدس با بکار بردن کلام خدا به جایِ طبیعت نفسانیِ ما، طبیعتی روحانی در ما می آفریند تا در مرگِ جسمی، روح و روان ما به بهشت راه یابد. البته بدن ما نیز باید چنین تحوّلی به خود بگیرد تا در بهشت با روح ما بپیوندد. چگونه؟ در انجیل می خوانیم: "ما اهل آسمانیم و با اشتیاق تمام انتظار می کشیم که نجات دهنده یعنی خداوندمان عیسی مسیح ظهور کند. او با نیرویی که وی را قادر می سازد تا همه چیز را به فرمان خود درآورد، بدنهای حقیر ما را تبدیل خواهد کرد تا به شکل بدنِ پر جلال او در آیند" (فیلیپیان ۳:۲۰-۲۱).
در بارۀ توبه هم در انجیل می خوانیم: "اندوهی که برای خدا باشد، موجب توبه می شود، که به نجات می انجامد و پشیمانی ندارد. امّا اندوهی که برای دنیا است، مرگ به بار میاورد" (دوم قرنتیان ۷:۱۰). مفهوم این آیه اینست: اندوهِ ناشی از گناه کردن، اگر از طرف خدا باشد، به توبۀ حقیقی می انجامد و موجب نجات جاودانی می شود! ولی اگر این اندوه دنیوی یعنی (از روی احساسات و برای راحتی وجدان) باشد موجبِ مرگ جاودانی یا موت می شود، که نمونه ای از آن را در زیر می توان دید:
نیم شبی توبه کنم می نخورم بار دگر
شب نرسیده به سحر دوباره می کنم هوس
صحبت دل گوش کنم پیاله ای نوش کنم توبه فراموش کنم.
تازه کنم توبه سپس توبه کنم که بشکنم به هر نفس.
لذت توبه کردنم توبه شکستن است و بس.
در مورد اندوهی که برای خدا است، سرودی داریم که اولین بند آن چنین است:
توبه می کنم ای خدا بگفتار و کردار
خدایا بپذیر مرا گناهم عفو فرما
کاش بند گردانِ این سرود که چنین است:
ای خداوند چقدر پشیمانم
ای مُنجیم به تو پناه آرم حیاتم بخشا از خلدِ برین.
وردِ زبان هر یک از ما باشد تا هر روز در حضور خدا از گناهِ خود توبه کنیم!
(یوحنا ۱۷:۳).
شایان توجّه است که دو آیۀ اول از باب اولِ کتاب مقدس حاکی از سه شخصیتیِ خدایِ واحدِ حقیقی می باشند:
در این آیات کلمۀ خدا (الوهیم) مرّکب است، و در آیۀ بیست و ششمِ این باب، کلمۀ ما دو بار تکرار شده است!
در مورد وحدانیت خدا و سه اقنومِ پدر، پسر، و روح القدس، بیشتر از هر مطلبِ دیگرِ در مسیحیت، از طرف مسلمانان و حتی مسیحیانِ سوال می شود. اینک به بعضی از سوالات مطابق حقایقِ کتاب مقدس پاسخ می دهیم:
سوال: ما مسیح را به عنوان پیامبرِ خدا قبول داریم، ولی پسرِ خدا بودن او را بدون اثبات، قبول نمی کنیم.
جای بسی تعجب است که این دوستان، وجود خدا را بدون اثبات قبول دارند، ولی در مورد پسرِ خدا بودنِ عیسیِ مسیح شک دارند. به نظر می رسد که علت این باشد که خدا در زندگی آنان منبعِ قدرت و قوت، و منشاء خیر و برکت بوده، و بارها نیکی و رحمانیت او را احساس نموده اند. نه تنها این بلکه از مشاهده شگفتیهای آفرینشِ کائنات، موجودات، و دانستنیهای بعضی اسرار خلقت، پی برده اند که این همه عظمتِ خارق العاده، شاهد زنده از وجود خالقی است که: "آسمان جلال او را بیان می کند و فلک از عمل دستهایش خبر می دهد" (مزمور ۱۹:۱).
بنابراین تنها نکته ابهامی که برای ایشان باقی مانده اینست که چگونه می توانند این خالق را شخصاً بشناسند، و با او در رابطه باشند. کتاب مقدس بارها این خالق را مکشوف کرده است که اینک به بعضی از آنها اشاره می کنیم: "در ازل کلمه بود کلمه با خدا بود و کلمه خود خدا بود، از ازل کلمه با خدا بود. همه چیز به وسیلۀ او هستی یافت" (یوحنا ۱:۱-۳). در همین باب می خوانیم: "کلمه انسان شد و در میان ما ساکن گردید. ما شکوه و جلالش را دیدیم شکوه و جلالی شایستۀ فرزند یگانۀ پدر پر از فیض و راستی" (یوحنا ۱:۱۴).باز در این باب می خوانیم "خدا را هرگز کسی ندیده است، پسر یگانه که در آغوش پدر است همان او را ظاهر کرد" (یوحنا ۱:۱۸).
سوال: مفهومِ تثلیث اقدس چیست؟
اگر معجزۀ تولد عیسی مسیح را به دقت مورد مطالعه قرار دهیم، خواهیم دید که در آن، سه اقنوم از الوهیت با هم در کار می باشند: خدا فرشته خود را پیش مریم باکره می فرستد تا این مژده را به او بدهد: "لطف بسیارِ خدا شامل حال تو شده است ... روح القدس بر تو خواهد آمد و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افکند. از این رو، این مولود مقدس پسر خدا خوانده خواهد شد" (لوقا ۱:۳۰و۵ ۳). این سه اقنوم از خدا را، تثلیث اقدس می نامند.
هر چند کلمه تثلیث در کتاب مقدس یافت نمی شود ولی مفهوم آن یک در سه و سه در یک می باشد که خود، سرّی از اسرار خداوندی است که انسان با اتکا بر عقل و علم محدود خود، هرگز نمی تواند به مفهوم آن پی ببرد. مگر اینکه از راه ایمان با کلام خدا متحد شویم،(عبرانیان ۴:۲) و با چشمِ ایمان این سه اقنوم را در آن ببینیم! و به دقت طرز کارِ هم آهنگِ خدای واحد را ملاحظه نماییم، و دریابیم که خداوند با قدرت لایزال خود درعینِ حالی که واحد است، دارای سه شخصیت پدر،پسر و روح القدس می باشد.
"چون عیسی تعمید یافت، بی درنگ از آب برآمد. همان دم آسمان گشوده شد و او روحِ خدا را دید که همچون کبوتری فرود آمد و بر وی قرار گرفت. و ندایی از آسمان (خدا) دررسید که "این است پسرِ محبوبم که از او خشنودم" (متی ۳:۱۶و ۱۷).
مسیح قبل از اینکه به پیش پدر برگردد، در فرمان بزرگ خود فرمود: "پس بروید و همه قومها را شاگرد سازید ایشان را به نامِ پدر، پسر و روح القدس تعمید دهید" (متی ۲۸:۱۹). توجه: مسیح نفرمود نامها، بلکه نام!
با توجه به آنچه در بالا گذشت، دیگر کوچکترین شکی باقی نمی ماند که خدای واحد حقیقی دارای سه جلوه و یا اقنومِ پدر، پسر و روح القدس است، که در پسر یعنی عیسی مسیح بر ما مکشوف شده است!
هرچند کار سه اُقنومِ خدا با هم متفاوت است، ولی چنانکه دیدیم اغلب با هم در کار می باشند! این حقیقت به قدری مهم است که در آخرِ وعظ ها شنوندگان را با آن برکت می دهند و مرخص می کنند:
"فیض عیسی مسیح، محبت خدا و مشارکت روح القدس با شما باد آمین"(دوم قرنتیان ۱۳:۱۳).
شایان توجّه:
مثالهایِ زیادی برای فهماندن راز سه در یک، بکار می برند که هیچ یک با واقعیت مطابقت ندارند آب، خورشید ... ولی آدچه بیشتر با واقعیت مطابقت دارد، خودِ انسان است که به شکل خدا آفریده شده و سه در یک است. بدن، روان و روح که هر چند کارشان متفاوت است، همیشه با هم در کار می باشند!